martedì 19 agosto 2008

თავის-უფლების პოლიტიკური განზომილებისათვის

ლათინური წარმომავლობის იტალიური სიტყვ Temperanza ქართულად გადმოითარგმნება, როგორც თავის უფლება, თავის მოთოკვა; უფრორე ზნეობრივი დატვირთვით გამოიყენება და მოზომვას ნიშნავს (აქედან: ტემპერამენტი, ხასიათი, ზნე და ხასიათის გამოჭედვა, ჩამოყალიბება).

ამ იტალიური სიტყვის ფონზე ქართული “თავისუფლება” კიდევ უფრო ღრმა შინაარსის მატარებლად გვეცხადება. როდესაც თავისუფლებას აღწევს ის, ვინც საკუთარ შინაგან სამყაროს, საკუთარ თავს ფლობს; ვისაც დაძლეული და დამორჩილებული აქვს პირადი ნაკლოვანებები, ამაღლებულია მათზე და მათაც კი სიქველეების საწვავად აქცევს, ანუ კიდევ უფრო ზრდის დადებით მხარეს თავის თავში. ასე რომ, სამართლიანი და ნორმალური საზოგადოების ასაშენებლად უპირველესად საჭიროა შინაგანი განწმენდვა, მოქცევა და ამის საფუძველზე პოლიტიკის განხორციელება. ამ შემთხვევაში, გასაგებია ანტიკური ხანის უდიდესი მოღვაწეებისა და მოაზროვნეების თეზა იმის შესახებ, რომ სახელმწიფოს უზენაესი მიზანი მისი მოქალაქეებისა და ადამიანების გაბედნიერებაა და მათი ჭეშმარიტებამდე მიყვანა; ამადაც იყო, რომ სახელმწიფოს, როგორც პოლიტიკური საშუალებისა და მეთოდის ერთ-ერთი ფუნქციას წარმოადგენდა თავისი მოქალაქეებისა და ადამიანთა ზნეობრივი გაუმჯობესების ხელშეწყობა.

venerdì 1 agosto 2008

გრიგოლ რობაქიძე და ქართული სუფრის სიმბოლიკა

გრიგოლ რობაქიძის მიერ მოცემული თამადის თვისება ("რა უნდა აგონდებოდეს ქართველს"), უხელმძღვანელოს სუფრას ისე, რომ გზა გაუხსნას ლხინში შემოკრებილ ადამიანთა უკეთეს თვისებათა ჰარმონიულ, დღესასწაულებრივ ურთიერთზიარებას და ლხინის შემტკიცებას. სუფრაზე, რომელიც საკრალური ლხინის სიმბოლოა, არა ოდენ თამადა-ქეიფის წარმმართებელი, არამედ სუფრის თითოეული წარმომადგენელი ცდილობს თავისი მხრიდან სიკეთე და სასიკეთო შესძინოს ლხინს, შეამკოს იგი უფრო, რითაც თვითონ ხდება ლხინის ჩუქურთმა. და რაც უფრო ინტენსიურია ეს პროცესი, მით უფრო მეტი პოეზია, მშვენიერება, სიცოცხლე და ბედნიერებაა მოლხინეთა შორის, რაიც უკვდავებასთან ზიარქმნისა და ყოველდღიურობის მარადიულობით შეცვლის წინაპირობაა. ეს ყოველი მოდის ჩვენი გულებიდან და თითოეული ჩვენთაგანის გულშივე ბრუნდება უფრო მეტად განაყოფიერებული სახით ("რასაცა გასცემ, შენია, რაც არა, დაკარგულია").